Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 08:23
ยาคุมฉุกเฉินที่เมืองนอกมีตัวใหม่ (ที่อเมริกามีขายมาตั้งแต่ปี 2010) คือ ellaOne® ประกอบด้วยตัวยา ulipristal acetate 30 มิลลิกรัม โดยสามารถใช้ได้ภายใน 5 วัน (120 ชั่วโมง) หลังมีเพศสัมพันธ์ โดยจะไปยับยั้งการตกไข่ หรือ เลื่อนการตกไข่ออกไปอีก 5 วัน (wowww)
หมายเหตุ ยานี้ยังไม่มีขายในประเทศไทย (เสียใจด้วย)
http://www.ellaone.com/10-things/
http://www.netdoctor.co.uk/medicines/sexual-health/a8735/ellaone-ulipristal-acetate/
หมายเหตุ ยานี้ยังไม่มีขายในประเทศไทย (เสียใจด้วย)
http://www.ellaone.com/10-things/
http://www.netdoctor.co.uk/medicines/sexual-health/a8735/ellaone-ulipristal-acetate/
1
Add a comment...
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 08:22
ที่เมืองนอกจะมีวิธีคุมกำเนิดแบบฉุกเฉิน 3 แบบ คือ
1.การใส่ห่วง ที่สามารถใส่ห่วงได้ภายใน 5 วันหลังมีเพศสัมพันธ์ และ คุม
กำเนิดได้นานถึง 12 ปี (แล้วแต่ชนิดของห่วงที่ใส่)
2.กินยาคุมฉุกเฉิน ELLA ซึ่งสามารถกินได้ภายใน 5 วัน หลังมีเพศสัมพันธ์
3. กินยาคุมฉุกเฉินแบบที่ใช้ในบ้านเรา (1 เม็ด มีตัวยา levonorgestrel 0.75 มิลลิกรัม) ซึ่งสามารถกินได้ภายใน 5 วันเช่นกัน แต่ถ้าให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดควรจะกินภายใน 3 วัน และถ้าให้ดีที่สุดก็ต้องกิน 2 เม็ดทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์
แล้วคำถามว่า จะกินซ้ำได้มั้ยล่ะ ...
ที่เมืองนอก ยาคุมฉุกเฉิน จะใช้ในเวลาที่ถูกล่วงเกินทางเพศ ซึ่งมันเป็นเหตุฉุกเฉินจริงๆ ELLA จะกินได้แค่เดือนละครั้ง มากกว่านี้ไม่แนะนำ ส่วนยาคุมฉุกเฉินแบบบ้านเรา ถ้าใช้มากกว่า 1 ครั้ง เมืองนอกก็จะแนะนำให้ใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นที่เหมาะสม เพราะการกินยาคุมฉุกเฉิน อาจจะทำให้เกิดคลื่นไส้อาเจียน ไม่สบายตัว ประจำเดือนกระปริบกระปรอย ส่วนคำแนะนำแบบไทยๆ ก็จะบอกว่า "ไม่แนะนำให้กินยาเกิน 4 เม็ด หรือ 2กล่อง ต่อเดือน"
จงจำไว้ว่า ถ้ากินแล้วอ้วกภายใน 3 ชั่วโมง จงกินยาซ้ำอีกครั้งทันที
และบริษัทยาที่เมืองนอกแนะนำเลยว่า "หลังจากกินยาคุมฉุกเฉินไปแล้ว จะต้องป้องกันด้วยวิธีอื่น เช่นใส่ถุงยางอนามัย จนกว่าประจำเดือนจะมา"
http://ec.princeton.edu/questions/dose.html
http://www.nhsdirect.wales.nhs.uk/encyclopaedia/e/article/emergencycontraceptivepill/
https://bedsider.org/features/232-5-myths-about-the-emergency-contraceptive-pill-busted
http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/54/ยาคุมฉุกเฉิน-เรื่องจริงที่ผู้หญิงต้องรู้/
http://www.medicines.ie/medicine/11933/SPC/Norlevo+1.5mg+tablet/
1.การใส่ห่วง ที่สามารถใส่ห่วงได้ภายใน 5 วันหลังมีเพศสัมพันธ์ และ คุม
กำเนิดได้นานถึง 12 ปี (แล้วแต่ชนิดของห่วงที่ใส่)
2.กินยาคุมฉุกเฉิน ELLA ซึ่งสามารถกินได้ภายใน 5 วัน หลังมีเพศสัมพันธ์
3. กินยาคุมฉุกเฉินแบบที่ใช้ในบ้านเรา (1 เม็ด มีตัวยา levonorgestrel 0.75 มิลลิกรัม) ซึ่งสามารถกินได้ภายใน 5 วันเช่นกัน แต่ถ้าให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดควรจะกินภายใน 3 วัน และถ้าให้ดีที่สุดก็ต้องกิน 2 เม็ดทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์
แล้วคำถามว่า จะกินซ้ำได้มั้ยล่ะ ...
ที่เมืองนอก ยาคุมฉุกเฉิน จะใช้ในเวลาที่ถูกล่วงเกินทางเพศ ซึ่งมันเป็นเหตุฉุกเฉินจริงๆ ELLA จะกินได้แค่เดือนละครั้ง มากกว่านี้ไม่แนะนำ ส่วนยาคุมฉุกเฉินแบบบ้านเรา ถ้าใช้มากกว่า 1 ครั้ง เมืองนอกก็จะแนะนำให้ใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นที่เหมาะสม เพราะการกินยาคุมฉุกเฉิน อาจจะทำให้เกิดคลื่นไส้อาเจียน ไม่สบายตัว ประจำเดือนกระปริบกระปรอย ส่วนคำแนะนำแบบไทยๆ ก็จะบอกว่า "ไม่แนะนำให้กินยาเกิน 4 เม็ด หรือ 2กล่อง ต่อเดือน"
จงจำไว้ว่า ถ้ากินแล้วอ้วกภายใน 3 ชั่วโมง จงกินยาซ้ำอีกครั้งทันที
และบริษัทยาที่เมืองนอกแนะนำเลยว่า "หลังจากกินยาคุมฉุกเฉินไปแล้ว จะต้องป้องกันด้วยวิธีอื่น เช่นใส่ถุงยางอนามัย จนกว่าประจำเดือนจะมา"
http://ec.princeton.edu/questions/dose.html
http://www.nhsdirect.wales.nhs.uk/encyclopaedia/e/article/emergencycontraceptivepill/
https://bedsider.org/features/232-5-myths-about-the-emergency-contraceptive-pill-busted
http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/54/ยาคุมฉุกเฉิน-เรื่องจริงที่ผู้หญิงต้องรู้/
http://www.medicines.ie/medicine/11933/SPC/Norlevo+1.5mg+tablet/
1
Add a comment...
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 26 Apr 2016
ยาคุมฉุกเฉินที่มีฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนอย่างเดียว
มีฤทธิ์ยับยั้งการตกไข่ ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกมีความหนาขึ้น ยากต่อการฝังตัวของไข่ นอกจากนี้ ยังทำให้ปากมดลูกมีสารคัดหลั่งเหนียวข้น ทำให้อสุจิเข้าไปผสมกับไข่ได้ยากขึ้น
กิน 2 เม็ดพร้อมกัน ภายใน 5 วันหลังจากมีเพศสัมพันธ์ มีประสิทธิภาพการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ราว 58-95% ขึ้นอยู่กับวิธีการและระยะเวลาที่เริ่มใช้ แต่ยังไม่พบว่า การกินยามากกว่าขนาดที่กำหนดจะทำให้ประโยชน์มากขึ้นหรือไม่ แต่ที่แน่ ๆ คือจะมีผลข้างเคียงมากขึ้น
ผลข้างเคียงที่อาจพบได้บ่อยคือ เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน คัดเต้านม และระดูมาผิดปกติ โดยอาจมาเร็วขึ้นหรือช้าก็ได้ บางครั้งอาจพบเลือดออกกะปริดกะปรอย ดังนั้น ถ้าขาดระดูหรือระดูมากะปริดกะปรอยหลังใช้ยานี้ จำเป็นจะต้องตรวจให้ทราบว่าเป็นการตั้งครรภ์หรือเป็นผลของยา ในกรณีที่ป้องกันไม่ได้ ยังมีโอกาสตั้งครรภ์นอกมดลูกสูงกว่าปกติอีกด้วย
ไม่ควรจะใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเกิน 2 ครั้ง เพราะจะมีผลกับร่างกายของผู้หญิง เช่น กระตุ้นเซลล์มะเร็ง หรือกระทบต่อรังไข่ มดลูก และร่างกายทั่วไป ซึ่งจะส่งผลทั้งในระยะสั้น และระยะยาว
ในประเทศไทยมีคนใช้ยาคุมฉุกเฉินราว ๆ ปีละ 8 ล้านแผง ขณะที่บางคนกินยาคุมฉุกเฉินถึง 20 แผงต่อเดือน โดยคิดว่า ยาคุมฉุกเฉินสามารถกินได้เรื่อย ๆ เหมือนกับยาคุมกำเนิดแบบปกติ
http://www.phyathai.com/medicalarticledetail/3/40/590/th
มีฤทธิ์ยับยั้งการตกไข่ ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกมีความหนาขึ้น ยากต่อการฝังตัวของไข่ นอกจากนี้ ยังทำให้ปากมดลูกมีสารคัดหลั่งเหนียวข้น ทำให้อสุจิเข้าไปผสมกับไข่ได้ยากขึ้น
กิน 2 เม็ดพร้อมกัน ภายใน 5 วันหลังจากมีเพศสัมพันธ์ มีประสิทธิภาพการป้องกันการตั้งครรภ์ได้ราว 58-95% ขึ้นอยู่กับวิธีการและระยะเวลาที่เริ่มใช้ แต่ยังไม่พบว่า การกินยามากกว่าขนาดที่กำหนดจะทำให้ประโยชน์มากขึ้นหรือไม่ แต่ที่แน่ ๆ คือจะมีผลข้างเคียงมากขึ้น
ผลข้างเคียงที่อาจพบได้บ่อยคือ เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน คัดเต้านม และระดูมาผิดปกติ โดยอาจมาเร็วขึ้นหรือช้าก็ได้ บางครั้งอาจพบเลือดออกกะปริดกะปรอย ดังนั้น ถ้าขาดระดูหรือระดูมากะปริดกะปรอยหลังใช้ยานี้ จำเป็นจะต้องตรวจให้ทราบว่าเป็นการตั้งครรภ์หรือเป็นผลของยา ในกรณีที่ป้องกันไม่ได้ ยังมีโอกาสตั้งครรภ์นอกมดลูกสูงกว่าปกติอีกด้วย
ไม่ควรจะใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินเกิน 2 ครั้ง เพราะจะมีผลกับร่างกายของผู้หญิง เช่น กระตุ้นเซลล์มะเร็ง หรือกระทบต่อรังไข่ มดลูก และร่างกายทั่วไป ซึ่งจะส่งผลทั้งในระยะสั้น และระยะยาว
ในประเทศไทยมีคนใช้ยาคุมฉุกเฉินราว ๆ ปีละ 8 ล้านแผง ขณะที่บางคนกินยาคุมฉุกเฉินถึง 20 แผงต่อเดือน โดยคิดว่า ยาคุมฉุกเฉินสามารถกินได้เรื่อย ๆ เหมือนกับยาคุมกำเนิดแบบปกติ
http://www.phyathai.com/medicalarticledetail/3/40/590/th
1
Add a comment...
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 12 Jul 2015
ยาคุมฉุกเฉิน กินครั้งเดียว 2 เม็ดทันที อนุโลมใช้ได้ในกรณีที่ไม่เกิน 120 ชั่วโมง แต่ประสิทธิภาพการคุมกำเนิดลดลง อาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะบ้าง แต่จะเป็นชั่วคราว หลังจากใช้ยาคุมฉุกเฉินแล้วถ้าไม่มีประจำเดือนมาหรือไม่มีเลือดออกภายใน 3 สัปดาห์ต้องตรวจดูว่าตั้งครรภ์หรือไม่ และไม่แนะนำให้ใช้เกินเดือนละ 3 - 4 ครั้ง ถ้าร่วมเพศบ่อยควรใช้การคุมกำเนิดวิธีอื่นแทน
ยาเม็ดคุมกำเนิด ปัจจุบันมียาเม็ดคุมกำเนิดหลายสูตรให้วัยรุ่นเลือกใช้ ทั้งชนิดลดสิว ลดหน้ามัน ไม่ทำให้อ้วน ซึ่งวัยรุ่นสามารถเลือกใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดที่เหมาะกับตนเองได้ ข้อสำคัญ ต้องรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอทุกวัน วันละ 1 เม็ดเวลาเดียวกัน การลืมรับประทานยานอกจากจะทำให้มีเลือดออกกะปริดกะปรอยแล้ว โอกาสการล้มเหลวก็สูงขึ้นด้วย
ยาฝังคุมกำเนิด มีชนิดหลอดเดียวใช้ได้ 3 ปี หรือชนิด 2 หลอดใช้ได้ 5 ปี
ยาฉีดคุมกำเนิด ชนิด 3 เดือน สามารถใช้โดยไม่ต้องกังวลว่าจะทำให้ภาวะการเจริญพันธุ์มาช้า เพราะวัยรุ่นไม่ควรที่จะตั้งครรภ์เร็ว แต่อาจจะทำให้มีประจำเดือนกะปริดกะปรอยหรือไม่มีประจำเดือน น้ำหนักตัวเพิ่มมากกว่าปกติ สำหรับชนิด 1 เดือน ประจำเดือนจะมาทุกเดือนเหมือนกินยาเม็ดคุมกำเนิด
ยาแผ่นแปะผิวหนังคุมกำเนิด ใช้ได้ดีสำหรับวัยรุ่นและทำให้แน่ใจว่ากำลังคุมกำเนิดอยู่ เนื่องจากสามารถคลำแผ่นแปะได้ ออกฤทธิ์เหมือนยาเม็ดคุมกำเนิด 1 ชุดมี 3 แผ่น เริ่มแปะในวันแรกที่ประจำเดือนมา แปะต่อเนื่องแผ่นละ 1 สัปดาห์ และเว้น 1 สัปดาห์เพื่อให้มีประจำเดือน แล้วแปะชุดใหม่ 1 ชุด ข้อสำคัญ ไม่ควรแปะบริเวณเต้านม หรือขอบชุดชั้นในเนื่องจากอาจดึงรั้งแผ่นยาให้หลุดได้
วงแหวนคุมกำเนิด เป็นนวัตกรรมการคุมกำเนิดแบบใหม่ มีลักษณะเป็นวงแหวนพลาสติกนุ่ม ใส ไม่มีสี ยืดหยุ่นได้ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 5.4 เซนติเมตร ประกอบด้วยฮอร์โมนเช่นเดียวกับยาเม็ดคุมกำเนิด แต่ดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้ทันที โดยจะปล่อยฮอร์โมนออกมาปริมาณต่ำอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอกว่ายาเม็ดคุมกำเนิด ทำให้ประสิทธิผลดีกว่า ผลข้างเคียงน้อยกว่าและประจำเดือนมาสม่ำเสมอ วงแหวนคุมกำเนิด ๑ ชิ้นใส่ไว้ในช่องคลอดนาน ๓ สัปดาห์ โดยเว้น ๑ สัปดาห์เพื่อให้มีประจำเดือน
"วันคุมกำเนิดโลก " ตรงกับวันที่ 26 กันยายนของทุกปี
ยาเม็ดคุมกำเนิด ปัจจุบันมียาเม็ดคุมกำเนิดหลายสูตรให้วัยรุ่นเลือกใช้ ทั้งชนิดลดสิว ลดหน้ามัน ไม่ทำให้อ้วน ซึ่งวัยรุ่นสามารถเลือกใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดที่เหมาะกับตนเองได้ ข้อสำคัญ ต้องรับประทานยาอย่างสม่ำเสมอทุกวัน วันละ 1 เม็ดเวลาเดียวกัน การลืมรับประทานยานอกจากจะทำให้มีเลือดออกกะปริดกะปรอยแล้ว โอกาสการล้มเหลวก็สูงขึ้นด้วย
ยาฝังคุมกำเนิด มีชนิดหลอดเดียวใช้ได้ 3 ปี หรือชนิด 2 หลอดใช้ได้ 5 ปี
ยาฉีดคุมกำเนิด ชนิด 3 เดือน สามารถใช้โดยไม่ต้องกังวลว่าจะทำให้ภาวะการเจริญพันธุ์มาช้า เพราะวัยรุ่นไม่ควรที่จะตั้งครรภ์เร็ว แต่อาจจะทำให้มีประจำเดือนกะปริดกะปรอยหรือไม่มีประจำเดือน น้ำหนักตัวเพิ่มมากกว่าปกติ สำหรับชนิด 1 เดือน ประจำเดือนจะมาทุกเดือนเหมือนกินยาเม็ดคุมกำเนิด
ยาแผ่นแปะผิวหนังคุมกำเนิด ใช้ได้ดีสำหรับวัยรุ่นและทำให้แน่ใจว่ากำลังคุมกำเนิดอยู่ เนื่องจากสามารถคลำแผ่นแปะได้ ออกฤทธิ์เหมือนยาเม็ดคุมกำเนิด 1 ชุดมี 3 แผ่น เริ่มแปะในวันแรกที่ประจำเดือนมา แปะต่อเนื่องแผ่นละ 1 สัปดาห์ และเว้น 1 สัปดาห์เพื่อให้มีประจำเดือน แล้วแปะชุดใหม่ 1 ชุด ข้อสำคัญ ไม่ควรแปะบริเวณเต้านม หรือขอบชุดชั้นในเนื่องจากอาจดึงรั้งแผ่นยาให้หลุดได้
วงแหวนคุมกำเนิด เป็นนวัตกรรมการคุมกำเนิดแบบใหม่ มีลักษณะเป็นวงแหวนพลาสติกนุ่ม ใส ไม่มีสี ยืดหยุ่นได้ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 5.4 เซนติเมตร ประกอบด้วยฮอร์โมนเช่นเดียวกับยาเม็ดคุมกำเนิด แต่ดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้ทันที โดยจะปล่อยฮอร์โมนออกมาปริมาณต่ำอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอกว่ายาเม็ดคุมกำเนิด ทำให้ประสิทธิผลดีกว่า ผลข้างเคียงน้อยกว่าและประจำเดือนมาสม่ำเสมอ วงแหวนคุมกำเนิด ๑ ชิ้นใส่ไว้ในช่องคลอดนาน ๓ สัปดาห์ โดยเว้น ๑ สัปดาห์เพื่อให้มีประจำเดือน
"วันคุมกำเนิดโลก " ตรงกับวันที่ 26 กันยายนของทุกปี
1
Add a comment...
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 5 Apr 2013
มือใหม่หัดกินยาคุม -
http://women.thaiza.com/มือใหม่หัดกินยาคุม/78001/
ยาคุมฉุกเฉิน ( Emergency Pill หรือ Morning Pill)
วิธีกิน : 1 กล่องมียาคุม 2 เม็ด
เม็ดที่ 1: กินภายใน 72 ชั่วโมงที่มีเซ็กซ์ (กินได้เร็วยิ่งดี) แต่ถ้ากินแล้วอาเจียนใน 2 ชั่วโมงที่กินยาลงไปให้กินยาเม็ดนั้นใหม่ เพราะยายังไม่ได้ถูกดูดซึม
เม็ดที่ 2 กินต่อจากเม็ดแรก 12 ชั่วโมง
คำแนะนำ : ไม่ควรกินเกิน 4 เม็ดต่อเดือน และไม่ควรใช้เป็นยาคุมประจำ ใช้ในกรณีฉุกเฉินเท่านั้น เพราะอาจเกิดผลข้างเคียง เลือดออกกะปริดกะปรอย หรือท้องนอกมดลูก
http://women.thaiza.com/มือใหม่หัดกินยาคุม/78001/
ยาคุมฉุกเฉิน ( Emergency Pill หรือ Morning Pill)
วิธีกิน : 1 กล่องมียาคุม 2 เม็ด
เม็ดที่ 1: กินภายใน 72 ชั่วโมงที่มีเซ็กซ์ (กินได้เร็วยิ่งดี) แต่ถ้ากินแล้วอาเจียนใน 2 ชั่วโมงที่กินยาลงไปให้กินยาเม็ดนั้นใหม่ เพราะยายังไม่ได้ถูกดูดซึม
เม็ดที่ 2 กินต่อจากเม็ดแรก 12 ชั่วโมง
คำแนะนำ : ไม่ควรกินเกิน 4 เม็ดต่อเดือน และไม่ควรใช้เป็นยาคุมประจำ ใช้ในกรณีฉุกเฉินเท่านั้น เพราะอาจเกิดผลข้างเคียง เลือดออกกะปริดกะปรอย หรือท้องนอกมดลูก
1
Add a comment...
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 22 Jan 2016
#การคุมกำเนิด " #อย่าปล่อยให้เป็นภาระเพศหญิงเพียงฝ่ายเดียว "
เนื่องด้วย จากการที่ ทางทีมงานแพทย์เฉพาะทางบาทเดียว ทำการรวบรวมปัญหา ที่ มีคนถามมาบ่อย ทำให้พบว่า " วัยรุ่นไทย " ยังขาดความรู้เรื่องการป้องกัน โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และ เรื่องการคุมกำเนิด เป็นอย่างมาก
โดยส่วนใหญ่ จะรู้จักกันแต่ #ยาคุมฉุกเฉิน
ซึ่งผลข้างเคียงจากการใช้ยาคุมฉุกเฉินนั้นมีมาก
ได้แก่
1 ปวดท้องประจำเดือนมากกว่าปกติ มีเลือดออกกะปริดกะปรอย
2 ประจำเดือนมาเร็วหรือช้ากว่าปกติ
3.เกิดความผิดปกติที่รังไข่
4.เพิ่มความเสี่ยงของโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
5 เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูกถึง 2%
บางคนแทบจะกินเป็น ขนม หรือ กินแทบทุกครั้งหลังมีเพศสัมพันธ์ และ เกิดผลแทรกซ้อนที่ตามมา อันได้แก่ ประจำเดือนเลื่อนมา ไม่ตรง ก็ มากลุ้มใจ เครียด ( ทั้งฝ่าย ชาย และ หญิง )
ทางทีมงานจึงเห็นว่า การให้ ความรู้ แก่คนไข้ ให้มากที่สุด เพื่อมีทางเลือกในการคุมกำเนิดวิธีอื่นๆ มากกว่าที่จะมาใช้ วิธีที่ เสี่ยงต่อการเกิดผลแทรกซ้อนในอนาคต
จึงเป็นที่ มาของ " #6วิธีคุมกำเนิดทางการแพทย์ที่มีประสิทธิภาพสูง ด้วยความปรารถนาดีจาก #ทีมงานแพทย์เฉพาะทางบาทเดียว
https://www.facebook.com/SOSspecialist/posts/948507545203868
เนื่องด้วย จากการที่ ทางทีมงานแพทย์เฉพาะทางบาทเดียว ทำการรวบรวมปัญหา ที่ มีคนถามมาบ่อย ทำให้พบว่า " วัยรุ่นไทย " ยังขาดความรู้เรื่องการป้องกัน โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และ เรื่องการคุมกำเนิด เป็นอย่างมาก
โดยส่วนใหญ่ จะรู้จักกันแต่ #ยาคุมฉุกเฉิน
ซึ่งผลข้างเคียงจากการใช้ยาคุมฉุกเฉินนั้นมีมาก
ได้แก่
1 ปวดท้องประจำเดือนมากกว่าปกติ มีเลือดออกกะปริดกะปรอย
2 ประจำเดือนมาเร็วหรือช้ากว่าปกติ
3.เกิดความผิดปกติที่รังไข่
4.เพิ่มความเสี่ยงของโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
5 เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูกถึง 2%
บางคนแทบจะกินเป็น ขนม หรือ กินแทบทุกครั้งหลังมีเพศสัมพันธ์ และ เกิดผลแทรกซ้อนที่ตามมา อันได้แก่ ประจำเดือนเลื่อนมา ไม่ตรง ก็ มากลุ้มใจ เครียด ( ทั้งฝ่าย ชาย และ หญิง )
ทางทีมงานจึงเห็นว่า การให้ ความรู้ แก่คนไข้ ให้มากที่สุด เพื่อมีทางเลือกในการคุมกำเนิดวิธีอื่นๆ มากกว่าที่จะมาใช้ วิธีที่ เสี่ยงต่อการเกิดผลแทรกซ้อนในอนาคต
จึงเป็นที่ มาของ " #6วิธีคุมกำเนิดทางการแพทย์ที่มีประสิทธิภาพสูง ด้วยความปรารถนาดีจาก #ทีมงานแพทย์เฉพาะทางบาทเดียว
https://www.facebook.com/SOSspecialist/posts/948507545203868
1
Add a comment...
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 31 Jul 2015
เมื่อสักครู่มีเด็กน่าจะเป็นระดับมัธยม มาซื้อยาคุมฉุกเฉิน ก็เลยสงสัยว่า อายุขั้นต่ำเท่าไหร่ถึงจะกินยาคุมฉุกเฉินได้ US FDA ได้ออกประกาศไว้ตั้งแต่ปี 2003 ว่า ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ได้ทุกคน มีสิทธิที่จะซื้อยาคุมฉุกเฉินได้โดยไม่ต้องมีใบสั่งยา
ที่อเมริกา ยาคุมฉุกเฉิน จัดเป็นยากลุ่ม OTC ที่ทุกคนมีสิทธิเข้าถึงยา โดยให้กินเม็ดเดียวครั้งเดียว (levonorgestrel 1.5 มิลลิกรัม) โดยให้กินทันทีภายในเวลา 3 วัน หลังจากที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน
ส่วนยาคุมฉุกเฉินที่จำหน่ายในเมืองไทย อาทิเช่น POSTINOR, MADONNA หรือ NORPAK มี levonorgestrel 0.75 มิลลิกรัม 2 เม็ด ซึ่งสามารถกิน 2 เม็ดทันทีได้เช่นกัน โดยมีอาการข้างเคียงคือ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ปวดหัว มึนงง เต้านมคัดตึง ในกรณีที่มีอาการดังกล่าว สามารถกิน 1 เม็ด ทุก 12 ชั่วโมง ได้เช่นกัน โดยยานี้จะยับยั้งการตกไข่ และป้องกันการตั้งครรภ์ ในกรณีที่ตั้งครรภ์แล้ว ยานี้ไม่มีผลต่อทารกในครรภ์
ยาคุมฉุกเฉินจะทำให้เลือดออกกะปริดกะปรอย ประจำเดือนมาเร็วหรือช้ากว่าปกติ ในกรณีที่กินยานี้ เมื่อครบกำหนดเมนส์มา 1 อาทิตย์ผ่านไปแล่ว เมนส์ก็ยังไม่มา ควรทดสอบการตั้งครรภ์ หรือถ้า 3-5 อาทิตย์ หลังกินยา แล้วมีอาการปวดท้องน้อยอย่างรุนแรง อาจมีสาเหตุจากการตั้งครรภ์นอกมดลูก ให้พบสูติแพทย์โดยด่วน
ถามว่า ทำไมไม่ลองค้นข้อมูลของ THAI FDA
คำตอบประมาณว่า ตอนนี้ THAI FDA ให้ความสำคัญกับชื่อสกลุผู้ซื้อยาแก้ไอ ยาอมแก้ไอ มากกว่าเรื่องพวกนี้ ก็เลยไม่ให้ความสำคัญกับ THAI FDA สักเท่าไหร่ เรื่องเหวี่ยงแหจับมดนี่คนไทยเราเก่ง ...
http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm358082.htm
http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm350230.htm
http://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2006/021045s011lbl.pdf
http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/54/ยาคุมฉุกเฉิน-เรื่องจริงที่ผู้หญิงต้องรู้/
ที่อเมริกา ยาคุมฉุกเฉิน จัดเป็นยากลุ่ม OTC ที่ทุกคนมีสิทธิเข้าถึงยา โดยให้กินเม็ดเดียวครั้งเดียว (levonorgestrel 1.5 มิลลิกรัม) โดยให้กินทันทีภายในเวลา 3 วัน หลังจากที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน
ส่วนยาคุมฉุกเฉินที่จำหน่ายในเมืองไทย อาทิเช่น POSTINOR, MADONNA หรือ NORPAK มี levonorgestrel 0.75 มิลลิกรัม 2 เม็ด ซึ่งสามารถกิน 2 เม็ดทันทีได้เช่นกัน โดยมีอาการข้างเคียงคือ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ปวดหัว มึนงง เต้านมคัดตึง ในกรณีที่มีอาการดังกล่าว สามารถกิน 1 เม็ด ทุก 12 ชั่วโมง ได้เช่นกัน โดยยานี้จะยับยั้งการตกไข่ และป้องกันการตั้งครรภ์ ในกรณีที่ตั้งครรภ์แล้ว ยานี้ไม่มีผลต่อทารกในครรภ์
ยาคุมฉุกเฉินจะทำให้เลือดออกกะปริดกะปรอย ประจำเดือนมาเร็วหรือช้ากว่าปกติ ในกรณีที่กินยานี้ เมื่อครบกำหนดเมนส์มา 1 อาทิตย์ผ่านไปแล่ว เมนส์ก็ยังไม่มา ควรทดสอบการตั้งครรภ์ หรือถ้า 3-5 อาทิตย์ หลังกินยา แล้วมีอาการปวดท้องน้อยอย่างรุนแรง อาจมีสาเหตุจากการตั้งครรภ์นอกมดลูก ให้พบสูติแพทย์โดยด่วน
ถามว่า ทำไมไม่ลองค้นข้อมูลของ THAI FDA
คำตอบประมาณว่า ตอนนี้ THAI FDA ให้ความสำคัญกับชื่อสกลุผู้ซื้อยาแก้ไอ ยาอมแก้ไอ มากกว่าเรื่องพวกนี้ ก็เลยไม่ให้ความสำคัญกับ THAI FDA สักเท่าไหร่ เรื่องเหวี่ยงแหจับมดนี่คนไทยเราเก่ง ...
http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm358082.htm
http://www.fda.gov/NewsEvents/Newsroom/PressAnnouncements/ucm350230.htm
http://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2006/021045s011lbl.pdf
http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/54/ยาคุมฉุกเฉิน-เรื่องจริงที่ผู้หญิงต้องรู้/
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 22 Jun 2013
** ยาคุมฉุกเฉิน ลืมกินตามเวลาทำไงดี **
ทุกคำถามมีคำตอบ จากคลังข้อมูลยา คณะเภสัช มหิดล
http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/dic/qa_full.php?id=3274
สามารถกินยาทั้ง 2 เม็ด พร้อมกันได้ภายใน 72 ชั่วโมง หลังมีเพศสัมพันธ์ แต่อาจเกิดอาการข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน คัดตึงหน้าอก มีเลือดออกกระปริดกระปรอยทางช่องคลอด เพิ่มขึ้นได้
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินนี้ ไม่ควรใช้มากกว่าเดือนละ 2 ครั้ง
ทุกคำถามมีคำตอบ จากคลังข้อมูลยา คณะเภสัช มหิดล
http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/dic/qa_full.php?id=3274
สามารถกินยาทั้ง 2 เม็ด พร้อมกันได้ภายใน 72 ชั่วโมง หลังมีเพศสัมพันธ์ แต่อาจเกิดอาการข้างเคียง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน คัดตึงหน้าอก มีเลือดออกกระปริดกระปรอยทางช่องคลอด เพิ่มขึ้นได้
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินนี้ ไม่ควรใช้มากกว่าเดือนละ 2 ครั้ง
1
Add a comment...
KP Wellness
Shared publicly - 26 Jul 2012
Q) ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
A) ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
(Emergency Contraceptives)
นงลักษณ์ สุขวาณิชย์ศิลป์
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน หรือยาคุมกำเนิดภายหลังการร่วมเพศ มีชื่อเรียกต่างๆ กัน ได้แก่ postcoital pills, morning-after pills และ emergency contraceptives pills ใช้คุมกำเนิดในหญิงที่เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ เช่น กรณีที่เกิดความผิดพลาดในการคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่น (ถุงยางอนามัยเกิดขาดหรือรั่ว ลืมกินยาเม็ดคุมกำเนิด เป็นต้น) หรือมีการร่วมเพศผิดจารีตประเพณี (เช่น พ่อกับลูก) หรือ ถูกข่มขืน โดยเริ่มรับประทานยา ภายใน 72 ชั่วโมงหลังมีการร่วมเพศ
ตารางที่ 1 ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินและขนาดที่ใช้รับประทาน +
--------------------------------------------------------------------------------
Ethinyl estradiol + Ethinyl estradiol 100 มคก + Norgestrel
Norgestrel 1 มก 2 ครั้ง ห่างกัน 12 ชม.
Ethinyl estradiol 2.5 มก. วันละ 2 ครั้ง นาน 5 วัน
Conjugaled estrogens วันละ 30 มก นาน 5 วัน
Estrone 5 มก วันละ 3 ครั้ง นาน 5 วัน
Diethylstillbestrol 25 มก วันละ 2 ครั้ง นาน 5 วัน
Levonorgestrel 0.75 มก 2 ครั้ง ห่างกัน 12 ชม
Danazol 400 มก 2-3 ครั้ง (หรือ 800 มก 3 ครั้ง หรือ 800-1200 มก 2 ครั้ง) ห่างกัน 12 ชม
Mifepristone 600 มก ครั้งเดียว
--------------------------------------------------------------------------------
+ เริ่มรับประทานภายใน 72 ชั่วโมง หลังการร่วมเพศ
ยาที่นำมาใช้มีมากมาย (ตารางที่ 1)1-3 ได้แก่
เอสโตรเจนและโปรเจสตินขนาดสูง อาจใช้ร่วมกันหรือใช้แต่ละชนิดเดี่ยวๆ
Danazol เป็นแอนโดรเจนสังเคราะห์ ที่เป็นอนุพันธ์ ethisterone (ethinyl testosterone)
Mifepristone เป็นสเตรอยด์สังเคราะห์ มีฤทธิ์แรงในการต้านโปรเจสเตอโรน นำมาใช้ร่วมกับ โปรสตาแกลนดินในการทำให้แท้งบุตร แต่ได้มีการศึกษา เพื่อนำมาใช้คุมกำเนิดฉุกเฉิน พบว่าให้ประสิทธิผลดี
Intrauterine devices (IUDs) เป็นการใส่ห่วงเพื่อคุมกำเนิดฉุกเฉิน โดยเริ่มใส่ห่วง ภายใน 5 วันหลังมีการร่วมเพศ แม้ไม่ใช่ยาแต่ขอนำมากล่าวด้วย
Yuzpe regimen คืออะไร ?
ในปี ค.ศ.1977 แพทย์ชาวแคนาดา ชื่อ Yuzpe 5 เป็นผู้ที่เริ่มนำเอสโตรเจนและโปรเจสตินมาใช้ร่วมกัน เพื่อคุมกำเนิดฉุกเฉิน โดยใช้ ethinyl estradiol 100 ไมโครกรัม ร่วมกับ dl-norgestrel 1 มิลลิกรัม เริ่มรับประทานภายใน 72 ชั่วโมง หลังการร่วมเพศ ให้ 2 ครั้งห่างกัน 12 ชั่วโมง ต่อมาได้ดัดแปลง โดยนำ levonorgestrel (ซึ่งมีฤทธิ์แรงกว่า dl-norgestre) มาใช้แทนโดยใช้ขนาดลดลง ในทางปฏิบัติได้นำเม็ดยาคุมกำเนิด ที่มีจำหน่ายทั่วไปมาใช้ โดยรับประทานในขนาดสูงขึ้น แต่ใช้เพียง 2 ครั้ง (ตารางที่ 2)
ตารางที่ 2 ยาเม็ดคุมกำเนิดที่ให้ประสิทธิผล เท่าเทียมกับ Yuzpe regimen
(ดัดแปลงจากเอกสารอ้างอิงที่ 2)
--------------------------------------------------------------------------------
ชื่อการค้า ส่วนประกอบ จำนวนเม็ดต่อ
1 ครั้ง +
Ovral 0.05 mg EE+0.05 mg norgestrel 2
Nordette 0.03 mg EE+0.15 mg LNG 4
Microgest
Microgynon
Rigevidon
Trinordiol 0.03 mg EE+0.125 mg LNG 4
Triquilar (เม็ดสีเหลือง)
--------------------------------------------------------------------------------
EE = ethinyl estradiol, LNG = levonorgestrel
+ ต้องรับประทาน 2 ครั้ง โดยทิ้งช่วงห่าง 12 ชั่วโมง
ช่วงเวลาที่เริ่มใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
การจะเริ่มต้นรับประทานยาช่วงใดก็ตามภายใน 72 ชั่วโมงหลังการร่วมเพศ ล้วนให้ประสิทธิผลในการคุมกำเนิดพอๆ กัน 6 อย่างไรก็ตาม ควรคำนึงถึงการใช้ยาครั้งต่อไปด้วย เช่น ไม่ควรเริ่มรับประทานยาตอนบ่ายสามโมง เพราะการรับประทานครั้งต่อไปซึ่งต้องห่างกัน 12 ชั่วโมง จะตรงกับเวลาตีสาม จึงควรเลื่อนไปเริ่มเวลาหนึ่งหรือสองทุ่ม เป็นต้น
สำหรับ IUD ที่ใช้เพื่อการคุมกำเนิดฉุกเฉิน ให้เริ่มใส่ห่วงภายใน 5 วังหลังการร่วมเพศ
ประสิทธิผลของยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
โดยทั่วไปในการร่วมเพศหนึ่งครั้ง มีโอกาสตั้งครรภ์ 0-26% หากมีการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน แบบ Yuzpe regimen อย่างถูกต้อง คือ เริ่มรับประทาน ภายใน 72 ชั่วโมงหลังการร่วมเพศ จะช่วยลดอัตราการตั้งครรภ์ ลงได้ประมาณ 75% 2,7,8 สำหรับการใช้ levonorgestrel อย่างเดียว ในขนาดรับประทาน 0.75 มิลลิกรัม 2 ครั้ง ห่างกัน 12 ชั่วโมง
ได้มีการศึกษาแบบ double-blind, randomized, multicenter เปรียบเทียบกับ Yuzpe regimen พบว่า การใช้ levonorgestrel อย่างเดียวให้ประสิทธิผลสูงกว่า คือมี relative risk 0.36 (95% confidence interval เท่ากับ 0.18-0.70) และป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 85% (74-93%) เทียบกับ Yuzpe regimen ซึ่งป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 57% (39-71%) และการใช้ levonorgestrel อย่างเดียว ยังทำให้เกิดคลื่นไส้และอาเจียนได้ต่ำกว่า 9 ส่วนการใช้ IUD ในการคุมกำเนิดฉุกเฉิน โดยเริ่มใส่ห่วงภายใน 5 วัน หลังการร่วมเพศ จะให้ประสิทธิผลสูงกว่า Yuzpe regimen คือคุมกำเนิดได้ถึง 90-99% 2,4 ทั้งนี้อาจเนื่องจากว่า ห่วงที่ใส่นั้นยังคงอยู่ต่อไปอีกนานกว่าจะนำออก (จัดเป็น long-term method)
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินออกฤทธิ์อย่างไร ?
กลไกการออกฤทธิ์ยังไม่ทราบชัดเจน แต่คาดว่า เอสโตรเจนและโปรเจสตินที่ใช้ร่วมกันตลอดจนยาชนิดอื่น อาจออกฤทธิ์โดยรบกวนการทำหน้าที่ตามปกติของรังไข่ รบกวนความพร้อมของชั้นบุโพรงมดลูก (endometrium) ที่จะรองรับไข่ที่ผสมแล้ว (fertilized ovum) ตลอดจนเร่งการเคลื่อนไหว ของท่อนำไข่ (fallopian tube) ทำให้ไข่ที่ผสมแล้วถึงมดลูกเร็วเกินไป ในขณะที่มดลูกยังเตรียมตัวไม่พร้อม ไข่ที่ผสมแล้วจึงไม่อาจฝังตัวได้ 1-3
สำหรับ IUD ก็เช่นเดียวกัน ออกฤทธิ์โดยก่อให้เกิด ปฏิกิริยาการอักเสบบริเวณชั้นบุโพรงมดลูก ทำให้ไม่เหมาะสม ต่อการฝังตัวของไข่ที่ผสมแล้ว นอกจากนี้ยังเร่งการเดินทางของไข่ ให้เคลื่อนผ่านท่อนำไข่ไปอย่างรวดเร็ว 2,4 (หาก IUD นั้นมีทองแดงเป็นส่วนประกอบด้วย ทองแดงยังอาจเป็นพิษต่อไข่ที่ผสมแล้ว)
การคุมกำเนิดฉุกเฉินออกฤทธิ์ต่างจาก การคุมกำเนิดโดยทั่วไปอย่างไร ?
การคุมกำเนิดโดยทั่วไปออกฤทธิ์ในขั้นตอน ก่อนเกิดการผสมระหว่างไข่กับตัวอสุจิ เช่น การยับยั้งการตกไข่ รบกวนการเคลื่อนที่ของตัวอสุจิโดยทำให้มูกปากมดลูกข้นหนืด เป็นพิษต่อตัวอสุจิ ตลอดจนปิดกั้นไม่ให้ตัวอสุจิเข้าไปสู่โพรงมดลูก เป็นต้น ส่วนการคุมกำเนิดฉุกเฉินจะออกฤทธิ์ในขั้นตอน หลังจากที่เกิดการผสมระหว่างไข่กับตัวอสุจิแล้ว ด้วยกลไกการออกฤทธิ์ที่กล่าวแล้วข้างต้น
การคุมกำเนิดฉุกเฉินเป็นการทำแท้งใช่หรือไม่ ?
การคุมกำเนิดฉุกเฉินตามวิธีที่กล่าวข้างต้น ออกฤทธิ์ต่อการทำหน้าที่ของรังไข่ ท่อนำไข่ และชั้นบุโพรงมดลูก จึงไม่ใช่เป็นการทำแท้งเนื่องจากไม่ได้มีผลกำจัด blastocyst ที่ฝังตัวเรียบร้อยแล้วให้หลุดออกไปจากโพรงมดลูก
อาการข้างเคียงของยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
อาการที่พบบ่อยเมื่อใช้ยาพวกเอสโตรเจนและโปรเจสติน ได้แก่ คลื่นไส้และอาเจียน ซึ่งอาจต้องให้การรักษา ด้วยยาระงับการอาเจียนร่วมด้วย (เช่น dimenhydrinate 50-100 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง หรือ promethazine 25 มิลลิกรัม ทุก 12 ชั่วโมง เป็นต้น) 2 อาการอื่นๆ ที่พบได้แก่ เจ็บเต้านม ปวดมวนในท้อง ปวดศีรษะและวิงเวียน อาการข้างเคียงต่างๆ มักเป็นชั่วคราวและหายไป ภายใน 24 ชั่วโมง ทั้งนี้เนื่องจากใช้ยาในระยะสั้น แม้จะใช้ในขนาดสูงก็ตาม
การใช้เอสโตรเจนและโปรเจสตินเพื่อคุมกำเนิดฉุกเฉินนี้ ไม่ก่อให้เกิดการรบกวนต่อ clotting factors หากเกิดผลเสียบ้าง ก็จะเป็นเพียงระยะสั้นๆ และจากผลการศึกษาทั้งแบบ cohort และ case-control พบว่าการใช้ฮอร์โมนร่วมดังกล่าว ไม่เพิ่มความเสี่ยงต่อ idiopathic venous thromboembolism เมื่อติดตามดูผลนานถึง 45 วัน 10
ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
การใช้ผิดวัตถุประสงค์ ยาเหล่านี้ใช้เฉพาะกรณีฉุกเฉินเท่านั้น แต่การที่ยานี้มีชื่อเรียกต่างๆ กัน เช่น postcoital pills และ morning-after pills ทำให้เกิดความเข้าใจผิด คิดว่าสามารถนำมาใช้ได้เป็นประจำภายหลังที่มีการร่วมเพศทุกครั้ง การใช้พร่ำเพรื่อก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายได้หลายประการ
ปัญหาทางเพศ อาจมีการร่วมเพศ ที่ขาดการไตร่ตรองเพิ่มมากขึ้นในหมู่วัยรุ่น
การแพร่เชื้อที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เนื่องจากวิธีคุมกำเนิดฉุกเฉินไม่ได้ช่วยป้องกันโรคที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จึงต่างจากการใช้ถุงยางอนามัย อีกทั้งผู้ใช้บางรายเข้าใจผิดคิดว่า ยาช่วยป้องกันโรคดังกล่าวได้ จึงขาดความระมัดระวัง
การตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ เนื่องจากประสิทธิผล ของวิธีคุมกำเนิดฉุกเฉินนี้ด้วยกว่าวิธีคุมกำเนิดตามปกติ ที่ใช้ทั่วไปอย่างมาก หากใช้ผิดวัตถุประสงค์โดยใช้เป็นประจำ หลังการร่วมเพศทุกครั้ง ทำให้เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้สูงกว่า
"ด้วยเหตุนี้ บุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง ต้องให้คำปรึกษาแก่ผู้รับบริการเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง เพื่อช่วยลดปัญหาต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นเหล่านี้"
http://drug.pharmacy.psu.ac.th/Question.asp?ID=2934
A) ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
(Emergency Contraceptives)
นงลักษณ์ สุขวาณิชย์ศิลป์
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน หรือยาคุมกำเนิดภายหลังการร่วมเพศ มีชื่อเรียกต่างๆ กัน ได้แก่ postcoital pills, morning-after pills และ emergency contraceptives pills ใช้คุมกำเนิดในหญิงที่เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ เช่น กรณีที่เกิดความผิดพลาดในการคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่น (ถุงยางอนามัยเกิดขาดหรือรั่ว ลืมกินยาเม็ดคุมกำเนิด เป็นต้น) หรือมีการร่วมเพศผิดจารีตประเพณี (เช่น พ่อกับลูก) หรือ ถูกข่มขืน โดยเริ่มรับประทานยา ภายใน 72 ชั่วโมงหลังมีการร่วมเพศ
ตารางที่ 1 ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินและขนาดที่ใช้รับประทาน +
--------------------------------------------------------------------------------
Ethinyl estradiol + Ethinyl estradiol 100 มคก + Norgestrel
Norgestrel 1 มก 2 ครั้ง ห่างกัน 12 ชม.
Ethinyl estradiol 2.5 มก. วันละ 2 ครั้ง นาน 5 วัน
Conjugaled estrogens วันละ 30 มก นาน 5 วัน
Estrone 5 มก วันละ 3 ครั้ง นาน 5 วัน
Diethylstillbestrol 25 มก วันละ 2 ครั้ง นาน 5 วัน
Levonorgestrel 0.75 มก 2 ครั้ง ห่างกัน 12 ชม
Danazol 400 มก 2-3 ครั้ง (หรือ 800 มก 3 ครั้ง หรือ 800-1200 มก 2 ครั้ง) ห่างกัน 12 ชม
Mifepristone 600 มก ครั้งเดียว
--------------------------------------------------------------------------------
+ เริ่มรับประทานภายใน 72 ชั่วโมง หลังการร่วมเพศ
ยาที่นำมาใช้มีมากมาย (ตารางที่ 1)1-3 ได้แก่
เอสโตรเจนและโปรเจสตินขนาดสูง อาจใช้ร่วมกันหรือใช้แต่ละชนิดเดี่ยวๆ
Danazol เป็นแอนโดรเจนสังเคราะห์ ที่เป็นอนุพันธ์ ethisterone (ethinyl testosterone)
Mifepristone เป็นสเตรอยด์สังเคราะห์ มีฤทธิ์แรงในการต้านโปรเจสเตอโรน นำมาใช้ร่วมกับ โปรสตาแกลนดินในการทำให้แท้งบุตร แต่ได้มีการศึกษา เพื่อนำมาใช้คุมกำเนิดฉุกเฉิน พบว่าให้ประสิทธิผลดี
Intrauterine devices (IUDs) เป็นการใส่ห่วงเพื่อคุมกำเนิดฉุกเฉิน โดยเริ่มใส่ห่วง ภายใน 5 วันหลังมีการร่วมเพศ แม้ไม่ใช่ยาแต่ขอนำมากล่าวด้วย
Yuzpe regimen คืออะไร ?
ในปี ค.ศ.1977 แพทย์ชาวแคนาดา ชื่อ Yuzpe 5 เป็นผู้ที่เริ่มนำเอสโตรเจนและโปรเจสตินมาใช้ร่วมกัน เพื่อคุมกำเนิดฉุกเฉิน โดยใช้ ethinyl estradiol 100 ไมโครกรัม ร่วมกับ dl-norgestrel 1 มิลลิกรัม เริ่มรับประทานภายใน 72 ชั่วโมง หลังการร่วมเพศ ให้ 2 ครั้งห่างกัน 12 ชั่วโมง ต่อมาได้ดัดแปลง โดยนำ levonorgestrel (ซึ่งมีฤทธิ์แรงกว่า dl-norgestre) มาใช้แทนโดยใช้ขนาดลดลง ในทางปฏิบัติได้นำเม็ดยาคุมกำเนิด ที่มีจำหน่ายทั่วไปมาใช้ โดยรับประทานในขนาดสูงขึ้น แต่ใช้เพียง 2 ครั้ง (ตารางที่ 2)
ตารางที่ 2 ยาเม็ดคุมกำเนิดที่ให้ประสิทธิผล เท่าเทียมกับ Yuzpe regimen
(ดัดแปลงจากเอกสารอ้างอิงที่ 2)
--------------------------------------------------------------------------------
ชื่อการค้า ส่วนประกอบ จำนวนเม็ดต่อ
1 ครั้ง +
Ovral 0.05 mg EE+0.05 mg norgestrel 2
Nordette 0.03 mg EE+0.15 mg LNG 4
Microgest
Microgynon
Rigevidon
Trinordiol 0.03 mg EE+0.125 mg LNG 4
Triquilar (เม็ดสีเหลือง)
--------------------------------------------------------------------------------
EE = ethinyl estradiol, LNG = levonorgestrel
+ ต้องรับประทาน 2 ครั้ง โดยทิ้งช่วงห่าง 12 ชั่วโมง
ช่วงเวลาที่เริ่มใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
การจะเริ่มต้นรับประทานยาช่วงใดก็ตามภายใน 72 ชั่วโมงหลังการร่วมเพศ ล้วนให้ประสิทธิผลในการคุมกำเนิดพอๆ กัน 6 อย่างไรก็ตาม ควรคำนึงถึงการใช้ยาครั้งต่อไปด้วย เช่น ไม่ควรเริ่มรับประทานยาตอนบ่ายสามโมง เพราะการรับประทานครั้งต่อไปซึ่งต้องห่างกัน 12 ชั่วโมง จะตรงกับเวลาตีสาม จึงควรเลื่อนไปเริ่มเวลาหนึ่งหรือสองทุ่ม เป็นต้น
สำหรับ IUD ที่ใช้เพื่อการคุมกำเนิดฉุกเฉิน ให้เริ่มใส่ห่วงภายใน 5 วังหลังการร่วมเพศ
ประสิทธิผลของยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
โดยทั่วไปในการร่วมเพศหนึ่งครั้ง มีโอกาสตั้งครรภ์ 0-26% หากมีการใช้ยาเม็ดคุมกำเนิดฉุกเฉิน แบบ Yuzpe regimen อย่างถูกต้อง คือ เริ่มรับประทาน ภายใน 72 ชั่วโมงหลังการร่วมเพศ จะช่วยลดอัตราการตั้งครรภ์ ลงได้ประมาณ 75% 2,7,8 สำหรับการใช้ levonorgestrel อย่างเดียว ในขนาดรับประทาน 0.75 มิลลิกรัม 2 ครั้ง ห่างกัน 12 ชั่วโมง
ได้มีการศึกษาแบบ double-blind, randomized, multicenter เปรียบเทียบกับ Yuzpe regimen พบว่า การใช้ levonorgestrel อย่างเดียวให้ประสิทธิผลสูงกว่า คือมี relative risk 0.36 (95% confidence interval เท่ากับ 0.18-0.70) และป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 85% (74-93%) เทียบกับ Yuzpe regimen ซึ่งป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 57% (39-71%) และการใช้ levonorgestrel อย่างเดียว ยังทำให้เกิดคลื่นไส้และอาเจียนได้ต่ำกว่า 9 ส่วนการใช้ IUD ในการคุมกำเนิดฉุกเฉิน โดยเริ่มใส่ห่วงภายใน 5 วัน หลังการร่วมเพศ จะให้ประสิทธิผลสูงกว่า Yuzpe regimen คือคุมกำเนิดได้ถึง 90-99% 2,4 ทั้งนี้อาจเนื่องจากว่า ห่วงที่ใส่นั้นยังคงอยู่ต่อไปอีกนานกว่าจะนำออก (จัดเป็น long-term method)
ยาคุมกำเนิดฉุกเฉินออกฤทธิ์อย่างไร ?
กลไกการออกฤทธิ์ยังไม่ทราบชัดเจน แต่คาดว่า เอสโตรเจนและโปรเจสตินที่ใช้ร่วมกันตลอดจนยาชนิดอื่น อาจออกฤทธิ์โดยรบกวนการทำหน้าที่ตามปกติของรังไข่ รบกวนความพร้อมของชั้นบุโพรงมดลูก (endometrium) ที่จะรองรับไข่ที่ผสมแล้ว (fertilized ovum) ตลอดจนเร่งการเคลื่อนไหว ของท่อนำไข่ (fallopian tube) ทำให้ไข่ที่ผสมแล้วถึงมดลูกเร็วเกินไป ในขณะที่มดลูกยังเตรียมตัวไม่พร้อม ไข่ที่ผสมแล้วจึงไม่อาจฝังตัวได้ 1-3
สำหรับ IUD ก็เช่นเดียวกัน ออกฤทธิ์โดยก่อให้เกิด ปฏิกิริยาการอักเสบบริเวณชั้นบุโพรงมดลูก ทำให้ไม่เหมาะสม ต่อการฝังตัวของไข่ที่ผสมแล้ว นอกจากนี้ยังเร่งการเดินทางของไข่ ให้เคลื่อนผ่านท่อนำไข่ไปอย่างรวดเร็ว 2,4 (หาก IUD นั้นมีทองแดงเป็นส่วนประกอบด้วย ทองแดงยังอาจเป็นพิษต่อไข่ที่ผสมแล้ว)
การคุมกำเนิดฉุกเฉินออกฤทธิ์ต่างจาก การคุมกำเนิดโดยทั่วไปอย่างไร ?
การคุมกำเนิดโดยทั่วไปออกฤทธิ์ในขั้นตอน ก่อนเกิดการผสมระหว่างไข่กับตัวอสุจิ เช่น การยับยั้งการตกไข่ รบกวนการเคลื่อนที่ของตัวอสุจิโดยทำให้มูกปากมดลูกข้นหนืด เป็นพิษต่อตัวอสุจิ ตลอดจนปิดกั้นไม่ให้ตัวอสุจิเข้าไปสู่โพรงมดลูก เป็นต้น ส่วนการคุมกำเนิดฉุกเฉินจะออกฤทธิ์ในขั้นตอน หลังจากที่เกิดการผสมระหว่างไข่กับตัวอสุจิแล้ว ด้วยกลไกการออกฤทธิ์ที่กล่าวแล้วข้างต้น
การคุมกำเนิดฉุกเฉินเป็นการทำแท้งใช่หรือไม่ ?
การคุมกำเนิดฉุกเฉินตามวิธีที่กล่าวข้างต้น ออกฤทธิ์ต่อการทำหน้าที่ของรังไข่ ท่อนำไข่ และชั้นบุโพรงมดลูก จึงไม่ใช่เป็นการทำแท้งเนื่องจากไม่ได้มีผลกำจัด blastocyst ที่ฝังตัวเรียบร้อยแล้วให้หลุดออกไปจากโพรงมดลูก
อาการข้างเคียงของยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
อาการที่พบบ่อยเมื่อใช้ยาพวกเอสโตรเจนและโปรเจสติน ได้แก่ คลื่นไส้และอาเจียน ซึ่งอาจต้องให้การรักษา ด้วยยาระงับการอาเจียนร่วมด้วย (เช่น dimenhydrinate 50-100 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง หรือ promethazine 25 มิลลิกรัม ทุก 12 ชั่วโมง เป็นต้น) 2 อาการอื่นๆ ที่พบได้แก่ เจ็บเต้านม ปวดมวนในท้อง ปวดศีรษะและวิงเวียน อาการข้างเคียงต่างๆ มักเป็นชั่วคราวและหายไป ภายใน 24 ชั่วโมง ทั้งนี้เนื่องจากใช้ยาในระยะสั้น แม้จะใช้ในขนาดสูงก็ตาม
การใช้เอสโตรเจนและโปรเจสตินเพื่อคุมกำเนิดฉุกเฉินนี้ ไม่ก่อให้เกิดการรบกวนต่อ clotting factors หากเกิดผลเสียบ้าง ก็จะเป็นเพียงระยะสั้นๆ และจากผลการศึกษาทั้งแบบ cohort และ case-control พบว่าการใช้ฮอร์โมนร่วมดังกล่าว ไม่เพิ่มความเสี่ยงต่อ idiopathic venous thromboembolism เมื่อติดตามดูผลนานถึง 45 วัน 10
ปัญหาเกี่ยวกับการใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน
การใช้ผิดวัตถุประสงค์ ยาเหล่านี้ใช้เฉพาะกรณีฉุกเฉินเท่านั้น แต่การที่ยานี้มีชื่อเรียกต่างๆ กัน เช่น postcoital pills และ morning-after pills ทำให้เกิดความเข้าใจผิด คิดว่าสามารถนำมาใช้ได้เป็นประจำภายหลังที่มีการร่วมเพศทุกครั้ง การใช้พร่ำเพรื่อก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายได้หลายประการ
ปัญหาทางเพศ อาจมีการร่วมเพศ ที่ขาดการไตร่ตรองเพิ่มมากขึ้นในหมู่วัยรุ่น
การแพร่เชื้อที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เนื่องจากวิธีคุมกำเนิดฉุกเฉินไม่ได้ช่วยป้องกันโรคที่ติดต่อทางเพศสัมพันธ์ จึงต่างจากการใช้ถุงยางอนามัย อีกทั้งผู้ใช้บางรายเข้าใจผิดคิดว่า ยาช่วยป้องกันโรคดังกล่าวได้ จึงขาดความระมัดระวัง
การตั้งครรภ์ที่ไม่พึงประสงค์ เนื่องจากประสิทธิผล ของวิธีคุมกำเนิดฉุกเฉินนี้ด้วยกว่าวิธีคุมกำเนิดตามปกติ ที่ใช้ทั่วไปอย่างมาก หากใช้ผิดวัตถุประสงค์โดยใช้เป็นประจำ หลังการร่วมเพศทุกครั้ง ทำให้เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์ได้สูงกว่า
"ด้วยเหตุนี้ บุคลากรทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้อง ต้องให้คำปรึกษาแก่ผู้รับบริการเพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง เพื่อช่วยลดปัญหาต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นเหล่านี้"
http://drug.pharmacy.psu.ac.th/Question.asp?ID=2934
PSU Drug Information Center บริการข้อมูลยาและเภสัชภัณฑ์ แก่บุคลากรทางการแพทย์ และประชาชน แหล่งชุมชนเภสัชกรผ่านเครือข่าย internet
2
Hide comments
ทำไมคนอ้วนถึงมีผลต่อการออกฤทธิ์ของการคุมกำเนิดคะ แล้วมันเกิดจากกระบวนการใด หนูอยากรู้มาเลยค่ะ
Translate
Add a comment...
KP Wellness
Shared publicly - 26 Jul 2012
IMPORTANT: If you can't access emergency #PlanB contraceptives, here's a guide on how to use regular birth control pills for the same purpose.
The brands of emergency contraceptive pills available around the world
1
Add a comment...
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 28 Jul 2015
รักมิใช่ดวงดาวเมื่อพราวแสง ...
เพิ่มเติมข้อมูลนิดหน่อย ...
ยาคุมหลังร่วม ยุคปัจจุบัน กิน 2 เม็ดทันทีได้เลย ยกเว้นแต่ว่ากินแล้วมีอาการข้างเคียงอื่นๆ เช่นคลื่นไส้ อาเจียน ก็ให้กินแบบเดิม คือ 1 เม็ด ทุก 12 ชั่วโมง และที่สำคัญคือห้ามเกิน 2 ครั้ง ใน 1 เดือน
ส่วนกินยาคุมหลังร่วมมากๆ เป็นมะเร็ง (จริงหรือ) เป็นคำถามตัวโตๆ รออ่านงานวิจัยอยู่ ...
https://www.facebook.com/DEWDRUGS/photos/a.992894794054132.1073741841.173836989293254/992894860720792/
เพิ่มเติมข้อมูลนิดหน่อย ...
ยาคุมหลังร่วม ยุคปัจจุบัน กิน 2 เม็ดทันทีได้เลย ยกเว้นแต่ว่ากินแล้วมีอาการข้างเคียงอื่นๆ เช่นคลื่นไส้ อาเจียน ก็ให้กินแบบเดิม คือ 1 เม็ด ทุก 12 ชั่วโมง และที่สำคัญคือห้ามเกิน 2 ครั้ง ใน 1 เดือน
ส่วนกินยาคุมหลังร่วมมากๆ เป็นมะเร็ง (จริงหรือ) เป็นคำถามตัวโตๆ รออ่านงานวิจัยอยู่ ...
https://www.facebook.com/DEWDRUGS/photos/a.992894794054132.1073741841.173836989293254/992894860720792/
1
Add a comment...
Better Pharmacy Chiang Mai
Shared publicly - 27 Nov 2013
ยาคุมหลังร่วมจะออกฤทธิ์ได้ไม่ดีในคนที่มีน้ำหนักเกินกว่า 75 กิโลกรัม เนื่องจากยาจะถูกดูดซึมไปสะสมในไขมัน แนะนำให้ใช้ห่วงอนามัย หรือใช้ยาตัวอื่นแทน
Weight limit: Norlevo only works well for women who weigh less than 165 pounds, the manufacturer says
Read more: http://www.dailymail.co.uk/news/article-2513603/Morning-pill-effective-heavier-women.html
Weight limit: Norlevo only works well for women who weigh less than 165 pounds, the manufacturer says
Read more: http://www.dailymail.co.uk/news/article-2513603/Morning-pill-effective-heavier-women.html
The morning-after pill may not prevent pregnancies in overweight women, it emerged last night.
1
KP Wellness
Shared publicly - 26 Jul 2012
Emergency contraception: After missing daily birth control pills -http://ec.princeton.edu/questions/missedocs.html
If you have missed 1 pill (more than 24 hours and up to 48 hours late):
Take your missed pill as soon as you remember (even if that means taking two pills in one day)
Continue your the rest of the pill pack as usual
Do you need EC? EC is not usually needed in this case, but consider it if you missed pills earlier in the pack, or in the last week of the previous pack
If you have missed 2 or more pills (more than 48 hours late):
Take the last pill you missed right away (even if that means taking two pills in one day)
Leave any earlier missed pills
Continue taking the rest of the pack as usual, and use a backup method for the next 7 days
Do you need EC? If you have had unprotected sex in the previous 5 days and have missed two or more pills in the first week of your pack, EC will reduce your risk of becoming pregnant.
If you have missed 1 pill (more than 24 hours and up to 48 hours late):
Take your missed pill as soon as you remember (even if that means taking two pills in one day)
Continue your the rest of the pill pack as usual
Do you need EC? EC is not usually needed in this case, but consider it if you missed pills earlier in the pack, or in the last week of the previous pack
If you have missed 2 or more pills (more than 48 hours late):
Take the last pill you missed right away (even if that means taking two pills in one day)
Leave any earlier missed pills
Continue taking the rest of the pack as usual, and use a backup method for the next 7 days
Do you need EC? If you have had unprotected sex in the previous 5 days and have missed two or more pills in the first week of your pack, EC will reduce your risk of becoming pregnant.
When to use emergency contraception if you miss your regular birth control pills
1
LAST UPDATE 2016.06.22
No comments:
Post a Comment